“Tất tần tật” về accent – chất giọng khác nhau trong IELTS Listening

Giới thiệu

Để thành công trong kỳ thi IELTS, việc hiểu rõ cả tiếng Anh Anh và tiếng Anh Mỹ đóng vai trò quan trọng. Bài viết này tập trung phân tích những khác biệt chính về mặt từ vựng, cách viết và cách phát âm giữa hai loại ngôn ngữ này, giúp người học nhận diện và thích nghi với những khác biệt này trong phần nghe và đọc của bài thi.

Sự khác biệt về mặt từ vựng

Một trong những sự khác biệt đáng chú ý nhất xuất phát từ từ vựng. Có những từ, mặc dù cùng nghĩa, lại được diễn đạt khác nhau trong tiếng Anh Anh và tiếng Anh Mỹ.

Ví dụ, từ “biscuit” ở Anh có nghĩa tương đương với từ “cookie” ở Mỹ. Hoặc thứ mà người Mỹ gọi là “gasoline” thì người Anh lại gọi là “petrol.” Việc nhận biết được những khác biệt này trở nên vô cùng quan trọng, đặc biệt trong phần nghe, khi mà một từ ngữ bị hiểu sai có thể thay đổi hoàn toàn ngữ cảnh của cuộc trò chuyện. 

Ví dụ:

• British: flat | American: apartment
• British: lift | American: elevator
• British: lorry | American: truck
• British: holiday | American: vacation
• British: trainers | American: sneakers
• British: car park | American: parking lot
• British: chemist | American: pharmacy
• British: crisps | American: chips
• British: chips | American: fries
• British: dustbin | American: trash can
• British: post | American: mail
• British: postcode | American: zip code
• British: torch | American: flashlight
• British: jumper | American: sweater
• British: tap | American: faucet

Đa dạng trong cách viết

Trong tiếng Anh, có sự khác biệt đáng chú ý về cách viết. Tiếng Anh Anh thường giữ nguyên cách viết của các từ đã được đơn giản hóa trong tiếng Anh Mỹ. Điển hình, từ “colour” theo phiên bản Anh Anh sẽ được biến đổi thành “color” khi chuyển sang phiên bản Anh Mỹ. Tương tự như vậy, “realise” được chuyển thành “realize”. Hiểu rõ sự khác biệt này trong quá trình đọc giúp bạn tránh bị nhầm lẫn và nắm bắt nội dung với độ chính xác cao hơn.

Ví dụ: 

• British: colour | American: color
• British: theatre | American: theater
• British: centre | American: center
• British: organised | American: organized
• British: catalogue | American: catalog
• British: analogue | American: analog
• British: defence | American: defense
• British: flavour | American: flavor
• British: travelling | American: traveling
• British: paediatric | American: pediatric
• British: jewellery | American: jewelry
• British: programme | American: program
• British: grey | American: gray
• British: tyre | American: tire
• British: metre | American: meter

Sự khác biệt trong phát âm

Sự khác biệt trong cách phát âm có thể không rõ ràng nhưng lại rất quan trọng. Chẳng hạn, từ “schedule” được phát âm là /ˈʃɛdjuːl/ trong tiếng Anh Anh, trong khi đó, trong tiếng Anh Mỹ, từ này lại được phát âm là /ˈskɛdʒuːl/. Những biến thể khác nhau như vậy rất phổ biến và cần được chú ý, đặc biệt là trong phần nghe.

Ví dụ: 

• Schedule → British: /ˈʃɛdjuːl/ | American: /ˈskɛdʒuːl/
• Mobile → British: /ˈməʊbaɪl/ | American: /ˈmoʊbəl/
• Leisure → British: /ˈlɛʒə/ | American: /ˈliːʒər/
• Advertisement → British: /ədˈvɜːtɪsmənt/ | American: /ˌædvərˈtaɪzmənt/
• Vitamin → British: /ˈvɪtəmɪn/ | American: /ˈvaɪtəmɪn/
• Herb → British: /hɜːb/ | American: /ɜːrb/
• Leisure → British: /ˈleʒə/ | American: /ˈliːʒər/
• Garage → British: /ˈɡærɑːʒ/ | American: /ɡəˈrɑːʒ/
• Adult → British: /ˈædʌlt/ | American: /əˈdʌlt/
• Process → British: /ˈprəʊses/ | American: /ˈprɑːses/
• Tomato → British: /təˈmɑːtəʊ/ | American: /təˈmeɪtəʊ/
• Vitamin → British: /ˈvɪtəmɪn/ | American: /ˈvaɪtəmɪn/
• Zebra → British: /ˈzɛbrə/ | American: /ˈziːbrə/
• Aluminum → British: /ˌæljuˈmɪnɪəm/ | American: /əˈluːmɪnəm/
• Controversy → British: /ˈkɒntrəvɜːsi/ | American: /ˈkɑːntrəvɜːrsi/

Ví dụ về sự hiểu nhầm do ảnh hưởng từ các giọng điệu, chất giọng khác nhau

Trường hợp

Hãy hình dung một đoạn trong bài thi nghe IELTS, trong đó bản ghi âm là một cuộc trò chuyện với giọng điệu Anh Anh. Một diễn giả nhắc đến việc chuẩn bị cho một “kỳ nghỉ – holiday”. Tuy nhiên, thí sinh quen với tiếng Anh Mỹ có thể hiểu lầm từ này là “ngày lễ thiêng liêng – holy day” do không quen với cách phát âm của tiếng Anh Anh (/ˈhɒlɪdeɪ/). Trong khi đó, từ ngữ tương đương trong tiếng Anh Mỹ cho “holiday” là “vacation” (/vəˈkeɪʃən/)

Hiểu nhầm có thể xảy ra

Câu hỏi liên quan đến phần này của cuộc hội thoại có thể là, “What are the speaker’s plans for next week?” Nếu thí sinh hiểu nhầm “holiday” là một ngày lễ tôn giáo hoặc một “holy day – ngày lễ thiêng liêng”, họ có thể giả định sai lầm rằng người nói đang nói về việc tham dự một sự kiện đặc biệt hoặc một nghi lễ tôn giáo nào đó. Tuy nhiên, câu trả lời chính xác là người nói đang lên kế hoạch cho một kỳ nghỉ hoặc có một khoảng thời gian nghỉ ngơi sau những ngày làm việc.

Cách tránh những hiểu lầm không đáng có

• Làm quen với cách dùng từ đa dạng: Nếu thí sinh đã quen với việc sử dụng từ “holiday” trong tiếng Anh Anh để chỉ kỳ nghỉ, họ có thể đã tránh khỏi sự hiểu nhầm này.
• Tận dụng ngữ cảnh: Việc tập trung vào ngữ cảnh sử dụng từ có thể cung cấp những manh mối quan trọng. Ví dụ, khi người nói nhắc đến việc đặt phòng khách sạn hoặc chuyến bay, điều này chỉ rõ họ đang nói về một kỳ nghỉ, không phải một ngày lễ tôn giáo.
• Thực hành nghevới nhiều giọng điệu khác nhau: Việc luyện nghe thường xuyên với đa dạng giọng điệu tiếng Anh giúp thí sinh làm quen và nhận biết rõ ràng hơn những sự thay đổi khác nhau trong cách sử dụng từ.

Kết luận

Nắm bắt và thích ứng với những sự khác biệt này trong phát âm là chìa khóa để giải thích thông tin một cách chính xác trong phần thi IELTS Listening. Việc thường xuyên tiếp xúc với cả tiếng Anh Anh và tiếng Anh Mỹ, thông qua nhiều kênh truyền thông khác nhau và qua quá trình luyện tập chuyên sâu, sẽ giúp cải thiện đáng kể khả năng của thí sinh trong việc nhận thức và ứng phó với những sự khác biệt về ngôn ngữ này.